Wojciech Wołoszczak

radca prawny

Kompleksowo wspomagam klientów w ich bieżącej działalności gospodarczej, łącząc to z reprezentowaniem ich interesów na sali sądowej [Czytaj więcej]

W jaki sposób forma wykonywania zawodu architekta pływa na jego odpowiedzialność za błąd?

Pomyliłeś się w wyliczeniach, coś przeoczyłeś, nie dopilnowałeś pracy podwładnego – może to się przydarzyć każdemu. Błąd może być błahy, a konsekwencje ograniczone do konieczności wytłumaczenia się przed klientem, ale też może pociągać konieczność zmierzenia się z roszczeniami idącymi w setki tysięcy, czy nawet miliony złotych.

A czy przed przyjęciem zlecenia zastanowiłeś się jak przyjęta przez Ciebie forma wykonywania zawodu architekta wpływa na odpowiedzialność za błąd?

Czy przemyślałeś, czy Twój majątek prywatny jest odpowiednio zabezpieczony na wypadek popełnienia błędu, za który ponosisz odpowiedzialność?

Forma wykonywania zawodu architekta a odpowiedzialność za błąd

Formy wykonywania zawodu przez architekta

Architekt może wykonywać swój zawód działając samodzielnie (prowadząc działalność gospodarczą), jak i w ramach zespołu (tzw. pracowni, czy biura): jako wspólnik, podwykonawca, czy w ramach stosunku pracy.

Wybór odpowiedniej formy wykonywania zawodu architekta będzie rzutować między innymi na możliwość obciążenia Twojego majątku prywatnego (majątku niezwiązanego z wykonywanym zawodem) skutkami błędu w sztuce. Pewne formy organizacyjne takiej ochrony Tobie nie zapewniają, inne w mniejszym lub większym stopniu już tak.

Czym są gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa i dlaczego przed ich podpisaniem musisz dokładnie zapoznać się z ich treścią?

Popularnym sposobem zabezpieczenia roszczeń w ramach umów o roboty budowlane jest tzw. bezwarunkowa gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa. Są one ukształtowane najczęściej w taki sposób, że gwarant wypłaci środki beneficjentowi wyłącznie na podstawie jego oświadczenia, że dana kwota jest mu należna i nie została ona mu wypłacona (oraz dopełnienia innych wymogów stricte formalnych określonych w gwarancji).

Dzięki takiemu instrumentowi beneficjent gwarancji może szybko – nie czekając na rozstrzygnięcie sprawy przez sąd – uzyskać wypłatę środków, w sytuacji gdy jego dłużnik kwestionuje (zasadnie lub nie) swoją odpowiedzialność albo po prostu nie jest w stanie zaspokoić roszczenia.

Z drugiej jednak strony gwarancja tego typu może stanowić niebezpieczne narzędzie w ręku nieuczciwego kontrahenta.

(Nie)bezpieczna gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa

Ryzykowna gwarancja „bezwarunkowa”

Wyobraź sobie taką sytuację: odstępujesz od umowy o roboty budowlane, bo inwestor nie przedstawił gwarancji zapłaty albo nie dopełnił innych obowiązków – w odpowiedzi na co inwestor oświadcza, że nie akceptuje tego oświadczenia, po czym nalicza Ci karę umowną za zarzucenie prac budowlanych, odstępuje od umowy i uruchamia wystawioną przez Ciebie gwarancję na pokrycie naliczonych kar.

Albo inwestor nie mogąc uzyskać zapłaty w zw. z wadliwym wykonywaniem prac przez innego podwykonawcę, wzywa Cię do zapłaty odszkodowania, oświadczając, że w jego ocenie Ty jesteś odpowiedzialny za ich wystąpienie – i uruchamia wystawioną przez Ciebie gwarancję na zaspokojenie roszczeń.

Wada budynku — czy architekt za nią odpowiada?

Jak stwierdziliśmy w publikacji o odpowiedzialności wykonawcy za błąd projektanta, nie tylko zwykły człowiek, ale i profesjonalista może nie wykryć błędu projektowego, jaki przydarzy się architektowi. Skutki zbyt późno wykrytego błędu projektowego wiążą się z powstaniem dodatkowych kosztów po stronie inwestora.

Kto zatem (finalnie) zapłaci za konieczność wykonania prac zamiennych, wymianę już zamontowanych (nieodpowiednich) instalacji, czy za opóźnienie w oddaniu budynku do użytku?

Architekt, który podpisał się pod projektem, członek jego zespołu projektowego, które faktycznie błąd popełnił, czy wykonawca robót – skoro umowa z projektantem obejmuje wyłącznie zobowiązanie do sporządzenia projektu, a nie wybudowania obiektu?

Wada budynku odpowiedzialność architekta

Czy architekt odpowiada za wadę budynku, czy tylko za wadę projektu?

Umowa z architektem dotyczy wykonania (osobiście, czy to w ramach zespołu) konkretnego projektu budowlanego.

Architekt bierze odpowiedzialność za opracowanie projektu zgodnie ze wszelkimi obowiązujący przepisami (o których istnieniu często większość z nas nie ma pojęcia – a zatem nie ma jak zweryfikować projektu pod tym kątem), wymogami i zasadami wiedzy technicznej.

Kto odpowiada za błąd projektowy?

Dostając projekt obiektu od architekta, często nie potrafimy ocenić czy jest on prawidłowy. To zupełnie normalne. Zwykły człowiek nie jest w stanie sprawdzić pracy profesjonalisty. Przekonują nas wizualizacje, a same rysunki techniczne i proponowane rozwiązania są dla nas po prostu nieczytelne.

Już w trakcie budowy wykonawca narzeka, że coś jest źle zaprojektowane, że nie da się czegoś zrobić. Jeszcze gorzej gdy wykonawca wykonał wszystko zgodnie z projektem, a efekt okazuje się wadliwy. Inspektor nadzoru twierdzi, że nie widział podstaw do kwestionowania rozwiązań projektowych, a wykonawca umywa ręce i mówi „to nie moja odpowiedzialność, tak było zaprojektowane”. Czy zawsze ma prawo tak powiedzieć?

Błąd projektowy

Błąd projektowy — jakie skutki może pociągnąć jego zbyt późne wykrycie

Gdy Inwestor zamawia u architekta projekt budowlany obiektu i przekazuje go następnie do realizacji wykonawcy, zwykle uzyskuje od niego oświadczenie, że do projektu nie zgłasza żadnych uwag.

Doświadczony wykonawca wie, że takiego oświadczenia nie można złożyć bez analizy dokumentacji. Jeżeli wykonawca chce zaakceptować takie rozwiązanie w ciemno, to już powinna nam się zapalić sygnał alarmowy. To może oznaczać, że budowa może nie przebiegać sprawnie i bez pojawienia się roszczeń o wynagrodzenie za roboty dodatkowe.

Jeżeli zbudowałeś lub kupiłeś nowy dom i zaraz po urządzeniu się w nim zaczynają się kłopoty takie jak nadmiarowe osiadanie, pękanie ścian, posadzek i stopów czy wychodzenie wilgoci, to jedną z możliwych przyczyn jest zbudowanie domu na niestabilnym lub podmokłym gruncie.

Może to zweryfikować rzeczoznawca budowlany.

Błędy mogą dotyczyć na przykład fundamentów niedostosowanych do właściwości gruntów czy też tego, że w granicach budynku występują wody gruntowe. Zakładając, że nie stwierdzono żadnych odstępstw od projektu ani innych uchybień na etapie budowy budynku przez wykonawcę robót, czy odpowiedzialnym za szkody związane z uszkodzeniem budynku, koniecznością przeprowadzenia prac mających na celu wzmocnienie podłoża, czy usunięcia wilgoci i zbudowania odpowiedniej izolacji jest projektujący budynek architekt? Czy może jakiś inny podmiot?

Do kogo zwrócić się o naprawienie szkody i usunięcie wad?

Błędna decyzja może spowodować, że poniesiesz koszty bezcelowo prowadzonego sporu sądowego, tracąc przy okazji roszczenie wobec podmiotu faktycznie odpowiedzialnego za Twoją szkodę na skutek przedawnienia.

Dom na niestabilnym lub podmokłym gruncie

Obowiązki architekta i projekt geotechniczny

Budowa domu jednorodzinnego odbywa się na podstawie złożonego planu, jakim jest opracowywany przez architekta projekt budowlany.

Jednym z elementów takiego projektu jest opinia geotechniczna (przy skomplikowanych realizacjach sporządza się projekt geotechniczny) wraz z informacją o sposobie posadowienia obiektu budowlanego.

Scroll to Top